Documento sin título
Carmen
de Burgos Seguí foi unha xornalista, escritora, tradutora,
pedagoga e activista dos dereitos das mulleres no Estado español. Aínda
que desde hai xa uns anos se ten reivindicado a súa figura desde os círculos
académicos, segue a ser un personaxe bastante descoñecido, permanecendo
especialmente oculta a súa faceta de pioneira do feminismo e das loitas
sociais.
Naceu en Rodalquilar (unha localidade do concello de Níjar, Almería)
o 10 de decembro de 1867, onde o seu pai, vicecónsul de Portugal en Almería,
posuía terras, minas e un cortijo. Casou aos 16 anos, malia a oposición
paterna, cun xornalista doce anos maior ca ela, fillo do gobernador civil almeriense.
O seu sogro era tamén propietario dunha tipografía na que se imprimía
o principal diario da capital, polo que Carmen puido familiarizarse co ámbito
da prensa desde nova. Tivo catro fillos, dos que faleceron tres. Tras a terceira
desas mortes, farta dos malos tratos do seu marido, abandonou o fogar coa súa
única pequena sobrevivinte.
Chegou a Madrid en 1901, aos 33 anos, co título de mestra que sacara
estudando polas noites ás agachadas do seu cónxuxe e unha praza
nun colexio de Guadalajara. Pero o que de verdade ansiaba era escribir. Tras
varias colaboracións en distintos xornais, e con diversos seudónimos,
en 1903 Augusto Vázquez Figueroa decidiu confiar nela e Carmen pasou
á nómina do Diario Universal, converténdose na primeira
xornalista española recoñecida como tal. Foi o propio Vázquez
Figueroa quen lle suxeriu o seudónimo polo que sería máis
coñecida, Colombine. Comezou cunha columna de temas femininos, «Lecturas
para la mujer», pasando de tratar temas domésticos, de hixiene
e decoración a facer unha sondaxe de opinión sobre o divorcio.
Un ano despois saía do prelo o seu libro El divorcio en España,
destinado a crear conciencia sobre a necesidade dunha lei ao respecto. En 1906
El Heraldo de Madrid enviouna a Melilla para cubrir a guerra de Marrocos, sendo
de novo pioneira, a primeira corresponsal de guerra española.
En 1907 foi trasladada á Normal de Toledo, pero seguía volvendo
a súa casa de Madrid nas fins de semana para animar no seu salón
A tertulia modernista, unha xuntanza semanal de escritores, xornalistas, músicos,
artistas plásticos e artistas estranxeiros de paso que se mantivo varios
anos e estivo na orixe da Revista Crítica. Alí coñeceu
a Ramón Gómez de la Serna, daquela un descoñecido estudante,
co que mantivo unha relación amorosa e literaria durante vinte anos.
En 1908 fundou a Alianza Hispano-israelí en defensa da comunidade sefardí
internacional. Obtivo en 1909 praza na Escola Normal Central de Mestras de Madrid
e en 1911 na Escola de Artes e Oficios de Madrid, traballo que compatibilizou
con clases a persoas cegas e xordomudas.
Desde as súas columnas e reportaxes abordou temas de especial interese
social, como o sufraxio feminino, a defensa das mulleres traballadoras e da
infancia e a loita contra a pena de morte. Implicada na causa republicana, traballou
en 1920 na creación da Cruzada das Mulleres Españolas. Presidiu
a Liga Internacional de Mulleres Ibéricas e Hispanoamericanas. Foi activa
participante de diversas asociacións como a da Prensa ou o Ateneo.
Coa chegada da segunda República acadaríase en España o
sufraxio feminino e a primeira lei de Divorcio, podendo ver Colombine ao final
da súa vida o triunfo dalgunhas das súas loitas.
Morreu na súa casa de Madrid na madrugada do 9 de outubro de 1932, dun
ataque ao corazón. A tarde anterior participara nunha mesa redonda sobre
educación sexual no Círculo Radical Socialista.
Carmen de Burgos realizou ao longo de case catro décadas un inxente labor
de polígrafa, con milleiros de artigos publicados en revistas e xornais
españois e estranxeiros, estudos literarios, traducións, libros
de entrevistas, semblanzas de escritores, prólogos, manuais de divulgación,
ensaios, novelas curtas (máis dun cento), longas e ensaios. O seu nome
formou parte da primeira lista de autores prohibidos en 1939.
Para saber máis:
http://www.rtve.es/alacarta/videos/mujeres-en-la-historia/ mujeres-historia-carmen-burgos-colombine/841220/
http://www.mujeresenlahistoria.com/2014/12/unaescritora- llamada-colombine-carmen.html
http://www.yorokobu.es/carmen-de-burgos/ http://www.somosmalasana.com/la-construccion-delfeminismo-
en-carmen-de-burgos-colombine/ http://www.bibliotecavirtualdeandalucia.es/opencms/
lecturas-pendientes/002-punal_claveles.html
|